“Oynayarak dünyayı keşfetmek, içten geleni isteyerek ve ciddiyetle takip etmek, tanıdık ve bilinmeyen rolleri, ardında ne olduğuna bakarak deneyimlemek, işte bu “Jeux Dramatiques'tir”.
Heidi Frei
Jeux Dramatiques Nedir?
Birçoğumuz hayatımızın bir döneminde tiyatro ya da benzeri bir alanla ilgilenmek istemişizdir; zira oyun esnasında seçilen bir role girmek ve oynamak insanın temel ihtiyaçları arasında yer almaktadır; çünkü insan taklit eden ve oynayan bir varlıktır.
Jeux dramatiques, oyuncusundan ön bilgi ya da bir beceri talep etmez. Oyuncular yoran ve saatlerce süren provalara; metin ezberlemeye ya da belli oyun tekniklerine kendilerini adapte etmeye ihtiyaç duymazlar. Tam tersine her oyuncu, hissettiği duygusuyla ve içinden geldiği gibi spontan bir şekilde kendini ifade eder. Böylece yaratıcılığını ortaya çıkaran yeteneklerini geliştirir.
Jeux, haz veren oyun oynama sevinci ve tasarlanmış oyun; dramatiques ise, bireyin kendi deneyimlerinden gelen anlamını taşımaktadır. En basit haliyle dramatik oyun olarak tanımlanabilen jeux dramatiques; bir grubun, bir eğitmen rehberliğinde, belirlenen uyaran için hazırlanacak oyunda, kostüm ve mekân tasarladıkları; seçtikleri rolleriyle o kişi ya da o şey “olmayı” deneyimledikleri dışavurumcu sözsüz canlandırmalardır. Yaşadıkları ritüelimsi süreçte sezgilerini kullanır; hem kendi hem de başkalarının duygularıyla karşılaşma fırsatı bulurlar. Konuşma dili yerine jest ve mimikler, nidalar kullanılır. Doğaçlama, dramatik oyun, dramatizasyon gibi teknikler içerir; kendiliğindenlik (spontanite), şimdi ve burada olma ilkesine dayanır. Dans, resim, müzik, yazın gibi sanatın her alanından beslenir; oyunun özelliklerinden ve sanatla dışavurum tekniklerinden faydalanır.
Jeux’de;
-
Seçtiğimiz rolleri tasarlar ve oynarız.
-
Jeux Dramatiques, bizi renkli kumaşlarla giydirmeye ve oyun alanları inşa etmeye davet eder.
-
Jeux Dramatiques uygulayıcısı da oyuna eşlik eder veya okur ya da anlatır.
-
Ezberlemek ve prova yapmak zorunda kalmadan masallar, hikâyeler veya gündelik yaşam konuları oynanır.
-
Dil bariyerinin ortadan kalkması ile birlikte, diğer yaratıcı parçalarımızı kendimizi ifade etmek için geliştiririz.
Jeux Dramatiques (dışavurumcu oyun), sezgisel düşünce (intuitive thinking) gücünü harekete geçiren bir teatral öğrenme ve öğretme tekniğidir. Örgün ve yaygın öğretim ortamlarında hem karakter gelişimini destekleyen bir kişisel gelişim, hem de temel becerilerin pekiştirilmesi için kullanılan eğitsel bir yaklaşım olarak kullanılabilir. Tasarım odaklı düşünme sürecinde (design thinking) yer alan yaratıcılık ve imaj yaratma özelliklerini içinde barındırdığı için bireylerin ıraksak düşünme becerilerini de geliştirmeyi amaçlar. İfade aracı olarak sözel dil kullanılmaz. Bu da bireyi farklı ifade araçları bulmaya, bedenini tanıyarak onu bir ifade aracı olarak kullanmaya, dil aracılığı ile söyleyemediği ya da ifade etmekten çekindiği şeyleri, tasarladığı kostüm ve aksesuarlarla, jestler, mimikler ve beden hareketleriyle anlatmaya yönlendirir. Böylece birey içsel güç kaynaklarına ve yeteneklerine erişerek kendini yansıtma olanağı bulur. Her ifade bir hikâyeye dönüşür.
4 ADIMDA JEUX AŞAMALARI
-
Uyaran
Metinler, resimler, müzik, uyaran olarak kullanılabilir. Bu uyaranlar eğitmen tarafından katılımcılara sunulur.
-
Oyun Hazırlığı
Katılımcılar rollerini seçer, kostümlerini giyer, mekanlarını tasarlar ve tanıtım turunda kim olduklarını tüm grupta paylaşırlar.
-
Performans
Hazırlık sonrası oyun zil sesiyle başlar ve zil sesiyle sona erer.
-
Yaşantı Aktarımı
Performans sonrası katılımcılar deneyimlerini aktarmak için konuşabilirler. Bu esnada diğer oyuncular ve eğitmen sadece dinler. Değerlendirme yapılmaz.
NEDEN JEUX?
Çünkü birey;
•Oyun oynama hazzını yaşar.
•Öz farkındalığını güçlendirir.
•İçsel deneyimlerini, ruh halini ve duygularını eğlenceli bir şekilde ifade eder.
•Performans kaygısı yaşamadığı için anın keyfini çıkarır.
•Anlatının ayrıntıları sayesinde dikkat ve odaklanma becerilerini geliştirir.
•Yaratıcı düşünme becerilerini uyarır.
•Kişisel beceri ve yeteneklerini keşfeder.
•Sosyal becerilerini geliştirir.
•Anlatılar içinde vurgulanan gündelik yaşam pratiklerini sorgular.
•Çatışma çözme stratejilerini öğrenir.
•Eylem çeşitliliğini ve esnekliğini deneyimler.
•Tasarlanmış korunaklı bir ortamda kendini geliştirme olanağı bulur.
•Sanatı tüm duyularıyla ve sezgileriyle deneyimler.
•Olumsuz enerjisi oyun aracılığı ile dönüşür.
•Başkalarının sınırlarına ve gereksinimlerine saygı duymayı öğrenir.
•Mekan tasarlamayı deneyimler.
•Rolüne uygun bir kostüm tasarlar.
•Grup içinde aldığı rol ile oyuna katkısını somut bir şekilde görür.
KİMLERLE OYNANIR? / HEDEF GRUP
-
Çocuklar ve Gençler
-
Özel Gereksinimli Bireyler
-
Yetişkinler
-
Aileler